Rafine Şeker Nedir?

Rafine şeker, şeker kamışı ve şeker pancarının doğal şekerini işleyerek elde edilen bir şekerdir. Son on yılda,  şekerin şeker hastalığına ve sağlığa zararlı etkilerine yoğun bir şekilde odaklanıldı. Rafine şeker alımı obezite, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi durumlarla bağlantılı olup olumsuz yönde etkilemektedir. Rafine şeker birçok gıdanın içerisinde bulunur ve bu özelliği sebebiyle rafine şekerden kaçınılmak, beslenme düzeninden çıkarmak zordur. 

Ayrıca, rafine şekerlerin doğal şekerlerle nasıl karşılaştırıldığını ve benzer sağlık etkilerinin olup olmadığını merak edebilirsiniz. Bu yazıda rafine şekerin ne olduğu, doğal şekerden nasıl farklı olduğunu ve alımınızı nasıl en aza indirebileceğinizi anlatacağız.

Rafine Şeker Nasıl Elde Edilir?

Şeker, meyveler, sebzeler, süt ürünleri, tahıllar ve hatta kabuklu yemişler ve tohumlar dahil olmak üzere birçok gıdada doğal olarak bulunur.

Doğal şekerleri işleyerek rafine şeker üretilebilir. Rafine şekerin iki farklı ürünü vardır, biri sofra şekeri diğeri ise yüksek fruktozlu mısır şurubu. 

Rafine şeker, mısır, şeker pancarı ve şeker kamışı gibi gıdalarda doğal olarak bulunan şekerin çıkarılması ve işlenmesiyle yapılır. Bu rafine şeker daha sonra, lezzeti artırmak da dahil olmak üzere çeşitli amaçlarla gıdalara eklenir.

Sofra Şekeri

Sofra şekeri sakkaroz adı ile de bilinir. Sofra şekeri için şeker tipik olarak şeker kamışı bitkilerinden veya şeker pancarından çıkarılır. Şeker üretim süreci, şeker kamışı veya pancarın yıkanması, dilimlenmesi ve şekerli suyunun çıkarılmasını sağlayan sıcak suda ıslatılmasıyla başlar. Meyve suyu daha sonra süzülür ve daha sonra yıkanan, kurutulan, soğutulan ve süpermarket raflarında bulunan sofra şekerine paketlenen şeker kristallerine dönüştürülen bir şuruba dönüştürülür.

Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu (HSCF)

Yüksek fruktozlu mısır şurubu bir tür rafine şekerdir. Mısır önce mısır nişastası yapmak için öğütülür ve daha sonra mısır şurubu oluşturmak için işlenir. Daha sonra şeker fruktoz içeriğini artıran ve sonuçta mısır şurubunun tadını daha tatlı hale getiren enzimler eklenir.

Bu rafine şekerler tipik olarak gıdalara lezzet katmak için kullanılır ancak aynı zamanda reçel ve jölelerde koruyucu görevi görebilir veya turşu ve ekmek gibi gıdaların mayalanmasına yardımcı olabilir. Rafine şeker, mısır, şeker pancarı ve şeker kamışı gibi gıdalarda doğal olarak bulunan şekerin çıkarılması ve işlenmesiyle yapılır. Bu rafine şeker daha sonra, lezzeti artırmak da dahil olmak üzere çeşitli amaçlarla gıdalara eklenir.

Rafine Şekerin Sağlığa Olumsuz Etkileri

Sofra şekeri ve HFCS gibi şekerler, şeker içerdiğinden şüphelenmeyeceğiniz pek çok gıda da dahil olmak üzere çeşitli gıdalara eklenir. Böylece, bir dizi zararlı sağlık etkisine sizi maruz bırakabilir. Beslenme düzeninizde yer alabilir.  

Özellikle şekerli içecekler şeklinde büyük miktarlarda rafine şeker tüketmek, diyabet ve kalp hastalığı gibi durumlar için bir risk faktörü olan obezite ve aşırı karın yağıyla sürekli olarak bağlantılıdır.

Özellikle HFCS ile zenginleştirilmiş gıdalar, vücudunuza ne zaman yemek yemeniz ve ne zaman durmanız gerektiğini bildiren bir hormon olan leptine karşı direnç kazanmanıza neden olabilir. Durmadan yemek yemek kilo alımına sebep olacaktır. Bu, rafine şeker ve obezite arasındaki bağlantıyı kısmen açıklayabilir. Birçok çalışma, ilave şeker oranı yüksek diyetleri artan kalp hastalığı riski ile ilişkilendirmektedir. Ek olarak, rafine şeker açısından zengin diyetler genellikle daha yüksek tip 2 diyabet, depresyon, bunama, karaciğer hastalığı ve belirli kanser türleri riskiyle bağlantılıdır.

Rafine Şeker Mi, Doğal Şeker Mi?

Genel olarak bakıldığında sağlıksal açıdan doğal şekerler daha tercih edilmelidir. Rafine şekerler açısından zengin gıdalar genellikle yoğun şekilde işlenir.

Rafine şekerler tipik olarak tadı iyileştirmek için yiyecek ve içeceklere eklenir. Neredeyse hiç vitamin, mineral, protein, yağ, lif veya diğer faydalı bileşikler içermedikleri için boş kalori olarak kabul edilirler. Ayrıca, rafine şekerler, tümü yoğun şekilde işlenme eğiliminde olan dondurma, hamur işleri ve soda gibi paketlenmiş yiyecek ve içeceklere yaygın olarak eklenir.

Besin açısından düşük olmalarına ek olarak, bu işlenmiş gıdalar tuz ve ilave yağlar açısından zengin olabilir ve her ikisi de yüksek miktarlarda tüketildiğinde sağlığınıza zarar verebilir.

Doğal şekerler genellikle besinsel açıdan yüksek gıdalarda bulunur. Doğal olarak bulunan gıdalara örnek vermek gerekirse süt ürünlerinde bulunan laktoz ve meyvelerde bulunan fruktozu söyleyebiliriz. Kimyasal açıdan bakıldığında doğal şeker ve rafine şeker benzer yöntemler ile vuccutta işlenirler. Ancak doğal şeker farklı bileşiklerde içerir. Meyve yediğinizde fruktoz alırsınız ancak fruktoz ile birlikte lif, vitamin, mineral ve diğer faydalı bileşikler yanında gelir. Şekerle birlikte gelen lif şekerin kan dolaşımınıza girişini yavaşlatır ve kan şekeri ani yükselme olasılığınızı azaltır.

Rafine Şeker Tüketiminin Önüne Nasıl Geçebiliriz?

Rafine şekerler birçok paketlenmiş gıdaya eklenir. Bu nedenle, paketli ürün tüketirken gıda etiketlerini kontrol etmek, beslenmenizdeki rafine şeker miktarını azaltmada etkili olabilir. Eklenen şekeri etiketlemek için çok çeşitli isimler kullanılabilir. En yaygın olanları yüksek fruktoz, mısır şurubu, şeker kamışı, şeker kamışı suyu, pirinç şurubu, melas, karamel ve glikoz, maltoz veya dekstroz gibi -oz ile biten çoğu içeriktir. Genellikle rafine şeker içeren bazı yiyecek kategorileri şunlardır:

1. İçecekler: Alkolsüz içecekler, spor içecekleri, özel kahve içecekleri, enerji içecekleri, Vitaminwater, bazı meyve içecekleri vb.
2. Kahvaltı yiyecekleri: Mağazadan satın alınan müsli, granola, kahvaltılık gevrekler, tahıl çubukları vb.
3. Tatlılar ve unlu mamuller: Çikolatalar, şekerlemeler, turtalar, dondurmalar, kruvasanlar, bazı ekmekler, unlu mamuller vb.
4. Konserve ürünler: Kuru fasulye, konserve sebze ve meyveler vb.
5. Ekmek malzemeleri: Meyve püreleri, reçeller, fındık ezmeleri, ezmeler vb.
6. Diyet gıdalar: Az yağlı yoğurtlar, az yağlı fıstık ezmesi, az yağlı soslar vb.
7. Soslar: Ketçap, salata sosları, makarna sosları vb.
8. Hazır yemekler: Pizza, dondurulmuş yemekler, makarna ve peynir vb.

Bu işlenmiş gıdalardan daha az yemek ve bunun yerine bütün, minimum düzeyde işlenmiş olanları tercih etmek, beslenme düzeninizdeki rafine şeker miktarını azaltmaya yardımcı olacaktır. Sofra şekeri, agave şurubu, esmer şeker, pirinç şurubu ve hindistan cevizi şekeri gibi tatlandırıcıların kullanımını azaltarak alımınızı daha da azaltabilirsiniz.

Şunlara da göz atın;

1. Glutensiz Tatlı Tarifler
2. Diyabetik Tarifler
3. Şekersiz Tatlı Tarifleri
4. Hafif Tatlılar