İnternetteki Bilgilerin Beslenme ve Diyet Üzerindeki Zararları

Teknolojinin gelişmesiyle, internet üzerinde hızlı bilgi yayılımı olduğunu hepimiz görmekteyiz. Her alanda olduğu gibi beslenme ve tüketim alanında internet üzerinde kişilerin dikkatini çekecek, ilginç bilgiler günden güne artmaya başlamıştır. Peki internette yayınlanan, beslenme ile ilgili her yazının doğru olduğunu söyleyebilir miyiz? 

Son zamanlarda, insanların beslenmeye daha fazla önem verdikleri ve zayıflamaya olan meraklarının arttığını görmekteyiz. Ayrıca obezite prevelansının git gide artış göstermesi, zayıflama diyetlerinin artışına neden olmuştur. Beslenmeye dair bilgi aktarımlarında, bilgilerin kaynağı ve aktaran kişinin uzmanlık derecesi ve yazının bilimsel bilgilere dayandırılarak içeriğinin doğru olması, halkın bilgilendirilmesi için önemli olmaktadır. Maalesef, günümüzde medyanın olumsuz yanlarını da görmekteyiz. Yapılan araştırmalarda 2014’den bu yana aratma motorlarında sağlıklı beslenme aratma sayısının git gide artış gösterdiği görülmüştür. Fakat bu arama sonuçlarının içinde, beslenmeye dair bilgileri, bilimsel bilgiler haricinde, sadece insanların dikkatini çekip popülerleşmek amaçlı yazılan yanlış yazılara da rastlamaktayız. Bu bilgileri dikkate alıp uygulayan insanların sayısı da bu oranda artmakta bu nedenle de toplumun sağlığının olumsuz bir şekilde etkilendiğini görmekteyiz. 

Yapılan algı araştırmalarına göre ise, bilgilendirme ve yönlendirmeyi yapanların başında halk tarafından güvenilir mesleklerden olan tıp doktoru, yaşam koçu gelmektedir. Bu durumda ise halk, sosyal medyadaki yazılan her bilgiye güvenmekte ve bu bilgileri güvenle uygulamaktadır. Bu da insanların sağlığını tehdit etmekte ve doğru bilinen yanlış kavramını, bilgi kirliliğini ortaya çıkarmıştır. 

Bilinçsizce, diyetisyen yardımı almadan internetteki bilgilerle yapılan diyetler, uygulanan beslenme tarzları kişinin sağlığı üzerinde birçok olumsuz sonuç doğurmuştur.  

Medyada Doğru Bilinen Yanlışlar

1. Mucizevi besin adı altında tek tip diyetler uygulamak.
2. Çok kısa zamanda hızlı kilo verimini sağlayan çok düşük kalorili şok diyetler uygulamak,
3. Uzmanına danışmadan, ağırlık kaybı sağlamak için bol miktarda idrar söktürücü ve bununla ilgili haplar, çaylar kullanmak,
4. Bireye özgü olmayan, tek tip diyetleri uygulamak,
5. Beslenmeye dair bu konuda uzmanlaşmamış kişilerin yazdığı bilgileri dikkate almak (öğün atlamak, yasaklı besinlerin varlığı, karbonhidrat tüketiminin yanlış olması vb.),
6. Günlük yemek yenilmesinin yerine geçecek toz karışımların, kilo vermek için kullanılması. 

Hızlı Verilen Kilolar, Geri Alınıyor!

Özellikle dikkat çekmek için yazılan, şok diyet adı altında yazılan diyetler, bireylerin hemen kilo vermesini sağlamak amaçlı bilinçsizce yazılan diyetler olmuştur. Günümüzde insanlar, acil kilo verme isteği üzerine internette, alanında uzman olmayan kişilerin bilgilendirmesi üzerine şok diyetleri uygulama yoluna başvurmuştur. Fakat bu şok diyetler, kişinin sağlığını tehdit edebilmektedir. Günlük alınması gereken kalori ve besin öğelerinin alınmamasıyla kişide tansiyon düşüklüğü, bayılma, halsizlik, bitkinlik gibi sorunlar görülebilmektedir. Bu tür diyetlerin sürdürülebilir olmaması, uzun dönemli kilo verilmesini imkansız kılmaktadır. Kalori düşüklüğü olmasından kaynaklı ilk günlerde kilo verilmesinin ardından en fazla birkaç hafta içinde verilen kilodan daha fazla kilo alınmaktadır. Büyük bölümünün sağlıksız olduğu, internet üzerinde ünlü isimlerin adı altında verilen diyetlerin gerçekle bir bağlantısı olmamaktadır.  

Hatalı Beslenme Uygulamaları Sağlığı Tehlikeye Atıyor!

Bunun yanında, her bireye aynı verilen aşırı egzersiz önerileri, uzun süreli aç kalma uygulamaları, besinleri sınırlandırma, öğün atlayarak zayıflama bilgileri, günlük tek bir besinle beslenme gibi çeşitli, yanlış bilgiler kişilerin sağlığını bozmakta, ani kilo kaybının özellikle de kadın bireylerde adet döngüsünün bozulması, tüylenme gibi hormonal sıkıntıların yaşanmasına, genel olarak kişilerde kas kaybına neden olma, sürekli halsiz ve yorgun olma gibi sıkıntıların yaşanmasına, ileri zamanlarda ise daha büyük sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Çok düşük kalorili diyetler, ciddi vitamin ve mineral kayıplarına neden olmaktadır. Bunun sonucunda ise önemli sağlık sorunları karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca gün içinde hiç yemek yenilmemesi ya da çok az yenilerek kilo verilmesini öneren yazılardaki bilgi veya diyetlerin, karbonhidrat içeriği çok düşük olduğu için bireyin tüm karbonhidrat depolarının boşalmasına ve bunun sonucunda kişide kan şekeri düşüklüğüne, gün sonunda da tatlı yeme isteğinde artışa sebep olmaktadır. 

Diğer bir hatalı beslenme uygulaması olan, internette atkins diyetinden esinlenerek yazılan çok yüksek yağ ve yüksek proteinli diyetlerdir. Zayıflamak için, protein alımının normal sınırlar içinde olması gerekmektedir. Protein alımının, özellikle de hayvansal proteinin aşırı tüketilmesi insan sağlığını tehdit etmekte olduğunu ve karaciğere gereksiz yük bindirip, zarar verdiğini söyleyebiliriz. Ayrıca üre, toksik bir bileşen olduğu için vücuttan atılması gerekmektedir. Bu nedenle aşırı protein alımında ürenin birikimi böbreklere fazla yük bindirmekte ve böbreklerin çalışmasını zorlamaktadır. 

Yağların tok tutucu olması ve daha az besin öğesi alımını sağlaması sebebiyle internet üzerinde, yağ içeriği fazla olan hatalı diyetler yer almaktadır. Diyette özellikle doymuş yağ miktarının arttırılması, kandaki kolesterolün artmasına neden olmaktadır. Bu gibi diyetler sonucunda yağ doku kaybı yerine kas doku kaybı olmakta, istenilenin tersine de vücut suyu azalmakta ve vücudun toplam yağ yüzdesinde artış görülmektedir. 

Diyet Kişiye Özeldir!

İnternette, hiçbir bilimsel kaynaklara dayanmadan yazılan bilgiler kişiyi yanlış yönlendirmektedir. Ayrıca her bireyin, yaşı, metabolizma hızı, yaşam şekli, varsa bir sağlık sorunu farklı olduğu için, uygulanacak beslenme programı her birey için farklıdır. Bu nedenle hiçbir beslenme ve diyet uzmanı, her bireye aynı diyeti vermez. Diyet, bizi sağlığımızdan zayıflatan bir uygulama olmamalı sadece dengeli ve düzenli beslenerek, bireye özel uygulanan, kilo sorunu olan kişilerde de sadece bedende oluşan zayıflık olarak düşünülmelidir. 

Bu nedenle internette yazılan beslenme ve diyetle ilgili bilgilerin doğruluğu araştırılmalı, konunun uzmanlarına danışıp, sağlığı tehdit edecek davranışlardan kaçınılmalıdır. 

Yazar:

Uzm. Dyt. Hülya Çağatay

linkedin.com/hülya-çağatay

Şunlara da göz atın;

1. Diyet yemekleri
2. Diyet yaparken neden kilo verilmez?
3. Ketojenik diyet hakkında bilinmesi gerekenler
4. Detoks diyeti nasıl yapılır?
5. Diyet bozdurmayan tatlılar