Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedir, Ne Yapmak Gerekir?

Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle dünyanın en önemli deprem kuşağında yer alan ülkelerinden biridir. Bu gerçek, zaman zaman yaşanan şiddetli sarsıntılarla kendini acı bir şekilde hatırlatıyor. Hayati risk yaratan travmatik bir depremin ortasında kalan insanlarda ise, geçici veya kalıcı psikolojik rahatsızlıklar görülebiliyor. Bunların içinde en sık görülenler ise akut ve travma sonrası stres bozukluğu. Yabancılaşma, kabuslar, depremi hatırlatan mekan ve yerlerden kaçınma gibi sorunlarla kendini gösteren bu rahatsızlık, tedavi edilmediği takdirde kalıcı bir hale gelebiliyor. 

Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), hemen herkes tarafından bilinen yaygın psikolojik rahatsızlıklardan biridir. Bilindiği üzere travmatik bir olay yaşamış olan her bireyde travma sonrasında tepkiler gelişebilir. Ancak travmatik olaylara karşı verilen bu tepkiler genellikle kısa süre içerisinde kendiliğinden geçmektedir. Kişinin verdiği bu tepkilerin çok daha uzun sürmesi halinde travma sonrası stres bozukluğu durumundan şüphelenilebilir. Ancak bu psikolojik problem tedavi edilebilir bir rahatsızlık olarak bilinmektedir. Bunun için ise elbette uzman bir hekime danışmak şarttır. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedir? 

TSSB, kişiyi dehşet içinde bırakan veya aşırı derecede korkutan, çaresizlik duygusu hissettiren, beklenmedik bir anda aniden gelişen olayların akabinde ortaya çıkan ruhsal travma durumudur. Elbette herkesin hayatı boyunca korktuğu ve üzüldüğü pek çok olay yaşaması muhtemeldir. Bu olayların hepsi kişide ruhsal bir travma yaratmamaktadır. Ruhsal travma sebepleri, genellikle kişinin kendisinin veya sevdiklerinin hayatlarını tehlikeye atan durumların gerçekleşmesi sonucunda görülmesi muhtemeldir. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedenleri Nelerdir? 

TSSB nedenleri arasında birçok faktör sayılabilir. Bu sebepler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Ancak kişilerde bu duruma yol açan ana sebebin olayın aniden gerçekleşmesi ve kendisi ya da yakınlarından birinin hayatını tehlikeye atması olarak bilinmektedir. 

1. Deprem
2. İş ve trafik kazaları
3. Savaşlar
4. Hayati tehlikesi bulunan hastalıklara yakalanma
5. Yaşanan ani kayıplar

Yukarıdaki gibi durumlar travma sonrası stres bozukluğunun en yaygın sebepleridir. Bu durumların yaşanması halinde, bireyde travma sonrası stres bozukluğunun çıkıp çıkmaması, bireyin depresyon ve psikolojik rahatsızlık geçmişi, kalıtsal psikolojik rahatsızlıklar ve kişinin karakter özelliklerine göre de değişebilir. 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Nelerdir? 

Bu rahatsızlıkta belirtiler genelde yaşanan olaydan kısa süre sonra başlar. Ancak kimi zaman belirtiler, olayın yaşanmasından yıllar sonra bile ortaya çıkabilir. TSSB söz konusu olduğunda, yaygın olarak depresyon görülür. Aşağıdaki belirtiler yaygın olarak görülebilir;

1. Sebebi olmayan halsizlik
2. Sürekli moral bozukluğu
3. Uyku bozuklukları
4. Dış dünyaya karşı isteksizlik
5. Yeme bozuklukları
6. Hayatta hiçbir şekilde zevk alamama durumu

Travma sonrası stres bozukluğu belirtileriniz varsa, mutlaka bir uzmandan yardım alın.

Yazar:

Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Cemil Çelik

Şunlara da göz atın;

1. Deprem yardım kolisi nasıl hazırlanır?
2. Deprem sonrası çocuklara nasıl davranılmalı?
3. Deprem sonrası kaygı bozukluğu nedir?
4. Deprem anında ne yapılmalı?