Hızlı tüketilen yiyecekler, hijyen eksikliği veya yanlış saklama koşulları gıda zehirlenmesi riskini artırır. Belirtiler çoğunlukla birkaç saat içinde kendini gösterir; bazen etkiler 1–2 gün sonra da ortaya çıkabilir. Gıda zehirlenmesinin hangi durumlarda ciddi olabileceğini bilmek, doğru ve zamanında müdahale etmenizi sağlar. Temizlik kurallarına dikkat etmek, yiyecekleri doğru sıcaklıkta saklamak ve son kullanma tarihlerini kontrol etmek, bu riskleri önemli ölçüde azaltır.
Yediğiniz bir yiyeceğin ardından hızla gelişen bulantı, gıda zehirlenmesinin ilk ve en yaygın belirtisidir. Bulantı, vücudun zararlı maddelere tepki verdiğinin habercisidir.
Vücudun toksinleri hızla atmaya çalıştığını gösterir. Kusma birkaç saat sürüyorsa, bu genellikle gıda kaynaklı bir problemle ilişkilidir.
Zararlı bakterilere veya toksinlere karşı bağırsakların verdiği tepki sonucu ortaya çıkar. Sulu ishal, özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklığı zayıf kişiler için ciddi risk oluşturabilir.
Vücut, enfeksiyonla mücadele etmek için ısısını yükseltebilir. Özellikle 38°C üzerindeki ateş durumunda dikkatli olmak ve gerekirse tıbbi yardım almak önemlidir.
Dalga dalga gelen ve bıçak saplanır gibi hissedilen karın krampları, gıda zehirlenmesinin klasik belirtilerindendir. Kramp genellikle bağırsakların hızlı çalışmasına bağlı olarak ortaya çıkar.
Enfeksiyon ve sıvı kaybı nedeniyle enerji seviyesinde ciddi düşüş görülebilir. Yataktan kalkmakta zorlanma ve genel yorgunluk sık rastlanan belirtilerdir.
Ağız kuruluğu, ciltte kuruluk, koyu renkli idrar, çarpıntı ve baş ağrısı vücudun susuz kaldığını gösterir. Bu belirtiler ciddi kabul edilmeli ve sıvı takviyesi yapılmalıdır.
Birden fazla kişinin aynı yiyeceği yedikten sonra benzer semptomlar göstermesi, sorunun büyük olasılıkla ortak tüketilen yiyecekten kaynaklandığını gösterir. Bu durum toplu yemeklerde özellikle önemlidir.
Kusma ve ishal sonucu vücuttaki sıvı kaybı tansiyon düşüklüğüne yol açabilir. Ayağa kalkınca yaşanan baş dönmesi ve sersemlik, dehidrasyonun önemli bir göstergesidir.
Bozulmuş olabileceğini düşündüğünüz bir gıda tükettikten sonra belirtiler hızla ortaya çıkıyorsa, gıda zehirlenmesi olasılığı yüksektir. Etkiler genellikle birkaç saat içinde kendini gösterir.
Yazar: Uzman Diyetisyen Perihan Kılıç