Deniz Orhun'dan Doğal Denklem

Deniz Orhun
Ziraat Mühendisi/Master Şef
@denizorhunklemantin   
[email protected]

İçinde bulunduğumuz olağanüstü dönemde gördük ki doğanın mesajı çok net, “Siz, insanlar beni rahat bırakırsanız, benim farkıma varırsanız herşey daha güzel olacak. Siz beni tahrip etmeyin, ben de sizi her mevsime özel sunduğum tatlarla sağlıklı ve mutlu kılayım”. Doğal hayatın denklemini gelin yazarımız Deniz Orhun’dan dinleyelim.

Öğretmen resim dersinde öğrencilerin çalışmalarını inceler ve bakar ki Can’ın resim kağıdı bomboştur. Aralarında aşağıdaki konuşma geçer.
– Bu ne?
– Gül üzerinde minik kurtçuk resmi yaptım öğretmenim…
– Hani kurtçuk nerede?
– Güle konan bülbül yedi öğretmenim…
– Bülbül de görünmüyor…
– Kurtçuğu yiyince uçup gitti öğretmenim.

Tıpkı Can gibi bizim de hayal gücümüz elimizde. Mutfakta yaratıcı olmak için bu gücü kullanarak  “tarım- gıda- sağlık” kavramları arasındaki ilişkiyi mutfaklarımıza uyarlamalıyız.  Alışverişte seçeceğimiz ürünlerin mevsime uygun olması ve sağlığımızı desteklemesi kesinlikle doğru kurmamız gereken bir denklem.

Haziran ayında hava sıcaklığı artış göstereceğinden nem oranı yükselir, bedenimizde  yeni hücre oluşumu ve onarımlar,  vücudumuz sıcaklık ile daha da enerji toplayacağından artar. Çevre ile daima ısı alışverişinde olan vücudumuzun ısı dengesi bozulmadığında hormonlar ve enzimler görevlerini tam yapacağı için sağlıklı olmamızı sağlayacaktır. Bu dönemde bazı mineral ve vitaminler vücut tarafından kullanılır ve bizim bu değerleri takviye etmemiz gerekir. 

Bamya, enginar, domates gibi dönem sebzesi, kiraz, karpuz, kayısı gibi dönem meyvesi, haşlanmış tahıl ve baklagil grubu, sağlıklı olan et grubu dengeli olarak almamız gerekenlerdir. Azar ve çeşitli yemek bu dönemde önemlidir.

Şu an teknolojinin ilerlemesi, nüfusların artması, tarım ürünlerinin daha efektif kullanılmak istenmesi gibi etkenlerle gelecek yüzyılın trendi gibi gözüken “fonksiyonel, zenginleştirilmiş gıdalar” ortaya çıkıyor. Örneğin; pancarın faydalarını biliyoruz ve pancar özü ile un elde ediliyor bundan ekmek yapılıyor. Ya da kereviz suyu probiyotiklerle zenginleştirilip içecek haline getiriliyor. Ancak bu işlenmiş gıdaların insan üzerine etkisinin ve  insandaki biyo yararlılığının ne kadar olduğu henüz bilimsel olarak tam tespit edilmiş değildir. Şu an için yapılan araştırmaların yeterli olmadığını söyleyebiliriz. Elbette bu ticaret döngüsünde bunlara karşı koymak imkansız ama satın almadan önce birey olarak insana etkisi üzerine araştırma yapılmasını istemek elimizde. İşte bu tür araştırmalardan birkaçı kiraz ve vişne üzerine. Amerika, Belçika  ve Macaristan’da Kasım 2018’de ortak olarak yapılan bir araştırmada polifenol, C vitaminince zengin, antioksidan ve antiinflamatuar etkisi olan kirazın, tart halindeyken bile insan sağlığına faydalı olacağı yönünde. Kalifornia Tarım ve Beslenme Araştırmaları Merkezi tarafından Mart 2018 yılında yapılan araştırmada ise kirazın insan sağlığına olan faydaları kanıtlanmıştır. Başkent Üniversitesi Türk Mutfak Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezine bağlı Thermopolium Gastronomi akademisi mutfağında araştırmış olduğum kirazlı dondurma tarifi ile kirazın antioksidan, zengin vitamin ve mineral içeriğinin mevsiminde tadına varmanız dileğiyle.

Tarifler ve Yapım: Deniz Orhun

1. Kirazlı dondurma

1. Pastırma pelerinli nohut

1. Türk kahveli limonata