Zeytinyağına tuz atılması, özellikle Akdeniz mutfağında uzun yıllardır uygulanan geleneksel bir yöntemdir. Bu uygulamanın kökeni hem lezzet artırmaya hem de yağın doğallığını anlamaya dayanır. Tuz; zeytinyağının kokusunu, dokusunu ve kalitesini daha iyi algılamayı sağlayan basit ama etkili bir araçtır. Ayrıca, zeytinyağının gerçek olup olmadığını anlamak isteyenler tarafından da sıkça uygulanır.
''Gerçek zeytinyağı nasıl anlaşılır, zeytinyağı nasıl seçilir ve zeytinyağlı yemeklere neden şeker atılır?'' başlıklı haberlere de göz atın.
Tuz, zeytinyağındaki doğal aromaları ortaya çıkarmada oldukça etkilidir. Yağın içindeki meyvemsi, acı ve yakıcı notaları dil üzerinde daha belirgin hâle getirir. Böylece yağın karakteri daha net anlaşılır. Özellikle erken hasat ve soğuk sıkım zeytinyağlarında tuz eklemek, aromaların keskinliğini vurgular.
Kaliteli zeytinyağının temel özelliklerinden biri acılık ve boğazda hafif yanma (polifenol etkisi) hissidir. Bu doğal etki bazı kişilere yoğun gelebilir. Zeytinyağına bir tutam tuz atmak, bu acılığı yumuşatır ve yağın içilebilirliğini artırır. Böylece yağ daha dengeli bir tat sunar.
Profesyonel zeytinyağı tadımlarında yağın ham hâlini anlamak esastır, ancak bazı üreticiler tuzu yan tadım yöntemi olarak kullanır. Bu yöntemle yağın kusurları (hamlık, küflülük, acılık dengesizliği) daha kolay fark edilir. Tuz, dil üzerindeki reseptörleri uyararak tat analizini keskinleştirir.
Halk arasında zeytinyağının “hakiki” olup olmadığını anlamak için tuz ekleme yöntemi de bulunur. Tuz eklenen gerçek zeytinyağında tat özellikleri kısa sürede açığa çıkar ve yağın kokusu daha belirginleşir. Ayrıca doğal zeytinyağının yapısı gereği tuz kolayca dibe çöker; bu da yağın içinde yabancı maddelerin olmadığını gösterir. Elbette bu bilimsel bir test sayılmaz ancak geleneksel mutfak kültüründe sıkça tercih edilir.
Tuz, yağın içindeki uçucu aroma bileşenlerinin daha hızlı hissedilmesini sağlar. Bu nedenle salatalara zeytinyağından önce tuz eklemek veya yağın içine az miktar tuz koymak yemeğin lezzet profilini artırır. Bu durum tamamen kimyasal bir etkileşimdir ve yemeğin daha zengin bir tat sunmasını sağlar.