Coğrafi İşaretli Bir Ürün: Yenidünya Kebabı Nerenin?

Gaziantep Yenidünya Kebabı ya da Antep Yenidünya Kebabı, yenidünya meyvesi ile genellikle koyunun döş kısmından elde edilen, zırh bıçağıyla çekilmiş orta yağlı veya yağlı kıymanın bir araya gelmesiyle yapılan özgün bir yöre yemeğidir. Bu kebap, iki farklı pişirme yöntemiyle hazırlanabilir:

1. Şişte pişirme: Yenidünya meyvesi ile kıyma topları dönüşümlü olarak şişe dizilir ve mangalda közlenir.
2. Tepside fırınlama: Meyveler ortadan ikiye kesilip çekirdekleri çıkarılır, aralarına ceviz büyüklüğünde kıyma topları yerleştirilir. İki meyve arasına bir kıyma topu gelecek şekilde tepsiye dizilir ve fırında pişirilir.

Yenidünya Kebabı Nerenin?

Yenidünya kebabı, Gaziantep yöresi ile özdeşleşmiş ve coğrafi işaret almıştır. Ancak Adana ve Mersin'de de sıkça tüketilir. Yenidünya kebabı yapımında kullanılan kıyma mutlaka kebaplık koyun eti olmalı ve zırhta çekilmiş olmalıdır. Yenidünya meyvesinin ise ince kabuklu, iri taneli, etli ve hafif mayhoş tatta olması tercih edilir. Bu yemek, Gaziantep’te genellikle yenidünya meyvesinin yetiştiği Mayıs ayından Haziran ortasına kadar yapılır ve tüketilir. Geçmişi oldukça eskidir ve özellikle meyvenin ateşte yanmadan pişirilmesi ustalık isteyen bir işlemdir. Bu nedenle hem yapım tekniği hem de lezzeti bakımından Gaziantep ile özdeşleşmiştir.

Yenidünya Kebabının Kökeni

1. Osmanlı mutfağında etli meyve yemekleri yaygındı; erik, ayva, vişne, kayısı gibi meyveler etle birlikte tatlı-ekşi bir denge oluşturacak şekilde pişirilirdi. Yenidünya kebabı da bu geleneğin bir uzantısıdır.
2. Yenidünya meyvesi (Malta eriği), 19. yüzyıldan itibaren Anadolu’da yaygınlaşmaya başladı. Gaziantep’te hem bahar aylarında bol bulunması hem de etle uyumlu aroması sayesinde kebap tariflerine girdi.
3. Gaziantep’te, özellikle Mayıs–Haziran aylarında meyve olgunlaştığında yapılan mevsimlik bir yemektir.
4. Yerel ustalar, meyvenin ateşte yanmadan pişirilmesi için özel teknikler geliştirdi. Bu teknik, yemeğin Gaziantep ile özdeşleşmesini sağladı.