Oyun Çağındaki Çocuklarda Obezite ve Beslenme

Çocukluk çağında 3-6 yaş arası dönem oyun çağı dönemi olarak geçer. Bu dönemde çocuk hem besinler yönünden hem de davranış yönünden daha bağımsız olmak ister. Çocuğun yeme alışkanlıkları ise aileden ve çevresinden etkilenir. Eskiden toplumumuzda kilolu çocuk sağlıklı çocukmuş gibi düşünülürdü. Günümüzde aile bilinçlendikçe bu algı değişmeye başlasa da gün geçtikçe çocukluk çağında obezite gelişimi artmaya devam ediyor.

2020 yılında dünya genelinde 5 yaş altındaki çocukların 39 milyonu aşırı kilolu veya obezdi. Türkiye’de ise 2010 yılında aynı yaş grubunda fazla kiloluluk oranı %17.9, fazla kilolu ve obez oranı %26.4’tü. Yani her 4 çocuktan 1’i fazla kilolu veya obez sınıflamasına giriyordu.

Çocuklarda Obezite Neden Olur?

1. Güvenlik endişesi kaynaklı çocukların aktif ve oyun oynayarak geçirdikleri sürenin azalması
2. Ekran başında geçen sürenin artması
3. Besine ulaşımın kolaylığı
4. Dışarıda yemek porsiyonlarının büyük olması
5. Çocukların kendi besin seçimlerini yapabiliyor olması ve genellikle lezzetli besinlere eğilimin artması

Halk genelinde çocuk bu yaş grubunda fazla kilolu veya obez olsa da büyüyünce bu durumu aşacağına dair bir inanç vardır. Ancak aksine çocukluk çağı obezitesi, ergenlik ve yetişkinlik obezitesine zemin hazırlamaktadır. Ki sadece obezite gelişimi ile kalmayıp kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet gibi hastalıkların ortaya çıkmasını da hızlanmaktadır. Ayrıca çocuklarda fazla kiloluluk; ayrımcılık, özgüven eksikliği, olumsuz benlik algısı, sosyalleşmenin azalması ve depresyon gibi psikososyal zorluklara da sebep olabiliyor.

Bu dönemde çocukların büyüme-gelişmesi devam ettiği için çok sıkı bir diyet programı yapması önerilmez. Ayrıca bu dönemde kilo kaybı amacıyla sevdiği besinlerin tamamen yasaklanması veya ödül olarak verilmesi ilerleyen yaşlarda besinler ile ilişkinin bozulmasına hatta yeme bozukluklarına zemin hazırlamaya kadar ilerleyebiliyor. Dolayısıyla çocuk beslenmesi alanına hakim, çocuğa doğru şekilde yaklaşabilecek bir diyetisyen ile çalışmanızı öneririm.

Oyun Çağındaki Çocuklar İçin Beslenme Önerileri

1. Kahvaltıyı atlamaması
2. Aile ile düzenli akşam yemeği yapması
3. Ara öğünlerde abur cubur yerine daha çok meyve ve kuruyemişlere veya sağlıklı tarifler ile hazırlanmış kek/poğaça/kurabiye gibi alternatiflere yönelmesi
4. Yeterli gece uykusu alması
5. Ekran karşısında geçirilen sürenin azalması
6. Fiziksel aktivitenin artırılması
7. Ailenin beslenme alışkanlıklarını düzenlemesi (çocuklar bu dönemde ebeveynleri örnek alır)

Örnek Beslenme Programı

Kahvaltı:

1. Sebzeli omlet
2. Peynir
3. Zeytin veya ceviz
4. Domates-Salatalık-Yeşillik
5. Tam buğday unlu poğaça

Ara öğün:

1. Meyve
2. Fındık/Badem

Öğle yemeği:

1. Tavuklu ve bol yeşillikli sandviç
2. Ayran

Ara öğün:

1. Muzlu fıstık ezmeli atıştırmalık (esmer pirinç patlakları üzerine şekersiz fıstık/fındık ezmesi sürülür. Üzerine muz dilimleri eklenir)

Akşam yemeği:

1. Etli sebze/kurubaklagil yemeği
2. Yoğurt
3. Ekmek veya tam buğday makarna

Gece:

1. 200 ml süt/kefir
2. Tam buğday unlu kraker/grissini

*Miktarlar çocuğun yaşına, boyuna, kilosuna, aktivite düzeyine göre değişiklik gösterir.

Yazar:

Dyt. Rümeysa Yaman

instagram.com/dytrumeysayaman

Şunlara da göz atın;

1. Çocuklarda grip enfeksiyonu nasıl geçer?
2. Astımı olan çocuklar nasıl beslenmeli?
3. Zayıf çocuklar nasıl kilo alır?
4. Çocuklar için omega 3'ün faydaları
5. Çocuklar için kahvaltı tarifleri