Kızılcık tarhanası, klasik buğday unlu ve yoğurtlu tarhanadan farklı olarak, kızılcık meyvesi kullanılarak yapılan yöresel bir tarhana çeşididir. Özellikle Bolu, Kastamonu, Çankırı ve Karabük yörelerinde çok bilinir. Halk arasında “ekşi tarhana” olarak da adlandırılır çünkü kızılcığın kendine has ekşi-tatlı aroması çorbaya ferahlatıcı bir lezzet verir. Kızılcık, un, yoğurt ve isteğe göre nohut veya yeşil mercimek ile hazırlanan bu tarhana, tıpkı normal tarhana gibi çorba olarak hazırlanır.
Tarhana çeşitleri, tarhanalı yemekler ve tarhana saklama yöntemlerine göz atmayı unutmayın.
Malzemeler;
2 kg olgun kızılcık
500 g süzme yoğurt
1 kg un (isteğe göre yarısı tam buğday olabilir)
1 su bardağı haşlanmış nohut veya yeşil mercimek (isteğe bağlı)
1 tatlı kaşığı tuz
Öncelikle kızılcıkları güzelce yıkayın ve suyunu süzdürün. Ardından bir tencereye alın. Üzerini geçecek kadar su ekleyerek yumuşayana kadar pişirin. Kaynayan ve yumuşayan kızılcıkları süzgeçten geçirin. Çekirdek ve posalarını ayırın. Bu sayede ekşi-mayhoş bir tada sahip olan kızılcık püresini elde edebilirsiniz.
Kızılcık püresini büyük bir kaba alın. Üzerine mümkünse ev yapımı yoğurt, un, tuz ve isteğe göre haşlanmış nohut ekleyin. Tüm malzemeleri hamur kıvamına gelinceye kadar yoğurun. Hamurun çok cıvık olmamasına dikkat edin. Hazırladığınız hamurun üzerini temiz bir bezle örtün. Serin bir yerde 2-3 gün dinlendirin. Bu süre içinde günde en az 2-3 kez hamuru yoğurmayı da unutmayın.
Mayalanan hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar kopartın ve temiz bir bezin üzerine serin. Bezi güneş gören bir yere yerleştirin. Güneş altında 2-3 gün kurumaya bırakın. Günde bir kez ters yüz ederek her tarafının eşit bir şekilde kurumasını sağlayın. Hamur parçalarını elinizle yassılaştırırsanız, içinin de kurumasını sağlayabilirsiniz. Kurutma süresi mevsim ve iklime bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
İyice kuruyan kızılcık tarhanasını elinizde ufalayın. Daha küçük boyutlar elde etmek istiyorsanız, ufaladığınız parçaları süzgeçten geçirebilir veya blender yardımıyla çektirerek toz haline getirebilirsiniz. Ancak kuru tarhana sert olacağı için, blender parçalarına zarar vermemesine dikkat edin. Kuruyan kızılcık tarhanasını bez torbalara veya cam kavanozlara aktarın. Rutubetsiz serin ve kuru bir ortamda muhafaza edebilirsiniz.
Kızılcık tarhanasından çorba hazırlamak için, ufalanmış tarhana soğuk suda eritilir, ardından tencereye alınarak kaynatılır. İçine tereyağı, nane, sarımsak eklenebilir. Ekşi, hafif mayhoş bir tarhana çorbası elde edilir.