Kimi zaman bir meze tabağında zarifçe yer alır, kimi zaman zeytinyağlıların baş köşesinde boy gösterir. Akdeniz’in sakin ruhunu taşıyan bu sade ama karakterli tat, aslında doğru tekniklerle hazırlandığında gerçek bir ustalık işidir. Bakla ezmesi, az malzemeyle büyük lezzet yaratmanın en güzel örneklerinden biridir. Ancak kıvamı bozuk, tadı buruk ya da fazla yoğun bir bakla ezmesi tüm sofranın dengesini bozabilir. İşte bakla ezmesi yapmanın 8 püf noktası...
Akdeniz mutfağının en zarif mezelerinden biri olan bakla ezmesi, sade ama lezzetli yapısıyla sofraların baş tacıdır. Özellikle Ege ve Girit mutfağında sıkça karşımıza çıkan bu meze, kuru baklanın doğru şekilde işlenmesiyle hazırlanan, yoğun kıvamlı ve aromatik bir lezzettir. Her ne kadar malzeme listesi oldukça kısa olsa da, bakla ezmesini mükemmel kıvamda ve lezzette yapmak için dikkat edilmesi gereken bazı önemli püf noktaları vardır.
Bakla ezmesi yapımında kullanılan ana malzeme kuru iç bakladır. Burada dikkat etmeniz gereken ilk şey, kabuksuz, açık renkli ve iyi kurutulmuş iç baklaları tercih etmektir. Sararmış, nemlenmiş ya da üzerinde lekeler olan baklalar acımtırak tat verebilir. Ayrıca mümkünse taze sezonda alınıp kuru ve serin bir yerde saklanan yerli üretim iç bakla tercih edin.
Kuru bakla oldukça sert bir baklagildir ve doğrudan pişirildiğinde hem geç pişer hem de tam yumuşamaz. Bu yüzden en az 8 saat, tercihen bir gece boyunca soğuk suda bekletilmesi gerekir. Bu hem pişme süresini kısaltır hem de baklanın sindirimi kolaylaşır. Sudan çıkarıp güzelce yıkamayı unutmayın.
Bakla ezmesine lezzetini veren şeylerden biri, soğanla birlikte pişirilmesidir. Bir adet kuru soğanı iri parçalar hâlinde doğrayıp baklayla birlikte haşlamak, ezmenin aromasını zenginleştirir. Zeytinyağının bir kısmını da pişirme aşamasında eklemek, daha dengeli ve ipeksi bir kıvam sağlar.
Pişirme esnasında baklaların dibe çökmemesi ve yanmaması için kapağını kapatmadan, arada karıştırarak pişirmek gerekir. Kullandığınız su miktarı da oldukça önemlidir. Suyu fazla kaçırmak cıvık bir kıvama, az su ise dibe tutma riskine yol açar. Ortalama 1 su bardağı baklaya 3–3,5 su bardağı sıcak su eklemek genellikle yeterlidir. Gerekirse azar azar ek yapabilirsiniz.
Kuru baklalar pişip iyice yumuşadıktan sonra sıra ezme işlemine gelir. Bu aşamada blender kullanmak sizi büyük ölçüde kolaylaştırır. Ancak daha geleneksel ve pürüzsüz bir doku isterseniz pişmiş karışımı tel süzgeçten geçirerek tahta kaşıkla ezebilirsiniz. İyi ezilmemiş baklalar ağızda pütürlü bir his bırakır, bu da mezenin kalitesini düşürür.
Bakla ezmesi sıcak hâlindeyken oldukça akışkan görünebilir. Ancak soğudukça kıvamı ciddi şekilde koyulaşır. Bu yüzden kıvamını ayarlarken soğuduktan sonra alacağı hâli göz önünde bulundurun. Akışkan görünüyorsa endişelenmeyin, dolapta birkaç saat bekleyince dilimlenebilir hâle gelecektir.
Bakla ezmesinin olmazsa olmazı ekşilik ve yağ dengesidir. Limon suyu ve sızma zeytinyağı, sadece lezzet katmakla kalmaz, aynı zamanda mezenin ağızda daha dengeli ve hoş bir tat bırakmasını sağlar. Limon miktarını abartmadan ekleyin, tuzu ise baklalar piştikten sonra damak tadınıza göre ayarlayın. İlk pişirme aşamasında tuz koymak baklaların geç pişmesine neden olur.
Soğuduktan sonra dilimlenebilir hâle gelen bakla ezmesini ince dilimler hâlinde kesin. Üzerine bolca zeytinyağı gezdirin, kırmızı toz biber, taze soğan, dereotu veya karamelize soğanla süsleyin. Yanına taze ekşi maya ekmek ya da kızarmış Ege usulü köy ekmeği harika eşlik eder. Dilerseniz ince kıyılmış kapari veya siyah zeytinle kontrast yaratabilirsiniz.
Sonuç:
Bakla ezmesi, malzemesi az ama özeni çok isteyen mezelerden biridir. Bu 8 püf noktasına dikkat ettiğinizde, kıvamı yerinde, lezzeti dengeli ve sunumu şık bir sonuç elde etmeniz kaçınılmaz. Akşam sofralarınızda, rakı mezenizde ya da özel davetlerinizde şef işi bir bakla ezmesi sunmak için artık gereken tüm bilgiye sahipsiniz.