Dut pekmezi, olgunlaşmış dutların kaynatılarak suyunun çıkarılması, ardından bu suyun koyulaştırılarak şekerlenmeden kıvam alması ile yapılan geleneksel bir doğal tatlandırıcıdır. Hem lezzetli hem de besleyici olan bu pekmezin yapımında bazı püf noktalarına dikkat etmek, kıvamı tutturmak ve şekerlenmeyi önlemek açısından çok önemlidir.
Dut seçimi
Dut pekmezi yapımında hem beyaz, hem de karadut kullanılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, dutların tam olgunlaşmış olmasıdır. Doğal yolla tatlanan olgun dutlar, pekmezin lezzetini önemli ölçüde etkiler. Dutlar ne çok ham, ne de çok ezik olmamalıdır. Tatlı ve bol sulu dutlar daha fazla pekmez verir.
Tencere seçimi
Dut pekmezi yapımında geleneksel olarak bakır kazanlar veya taş fırınlı kazanlar kullanılmalıdır. Bu kaplar, ısıyı dengeli bir şekilde dağıtır, şekerin yanmasını önler ve pekmezin dibinin tutmasını engeller. Evde yapılacaksa, geniş ve kalın tabanlı çelik tencere kullanılabilir.
Ezme ve süzme işlemi
Dut pekmezi yapılırken, dutlar elle veya tahta bir tokmakla güzelce ezilir. Daha sonra büyük bir süzgeçten geçirilir veya tülbent yardımıyla süzülür. Dut tanelerini iyice sıkmak, özün tamamen alınmasını sağlar.
Toprakla mayalama
Dut pekmezi yapımında şıra temizleme işlemi kullanılabilir. Bu işlem için süzülen dut suyu, bir miktar pekmez toprağı ile karıştırılır. Bu işlem pekmezin ekşiliğini alır, asit oranını düşürür ve daha uzun süre saklanmasını sağlar. Toprak kullanmadan da pekmez yapılabilir, ancak şekerlenme ihtimali artacaktır.
Kısık ateş
Dut pekmezi, orta-kısık ateşte uzun uzun kaynatılır. Genellikle pişirme işlemi 3 ile 5 saat arasında sürer. Kaynama esnasında tencerenin üzerinde biriken köpükler mutlaka alınmalıdır. Ayrıca pekmez sık sık karıştırılmalıdır. Bu sayede dibinin tutmasını önleyebilirsiniz.
Kıvam
Dut pekmezinin olup olmadığını anlamak için kıvamına bakabilirsiniz. Pekmez, gözle görülecek biçimde koyulaşmalıdır. Tahta kaşıkla tencereden alınan pekmez, damla damla değil ip gibi akmalıdır. Ayrıca soğutulmuş bir tabağa pekmez dökülerek de kıvam kontrolü yapılabilir.
Dut pekmezi piştiğinde, sıcakken steril cam kavanozlara doldurulur. Oda sıcaklığına gelinceye kadar bu şekilde bekletilir. Soğuyan pekmezin kapağı kapatılır, güneş görmeyen serin ve kuru bir yerde saklanır.
Şunlara da göz atın;