Pankreas, mide arkasında yerleşen ve temel iki ana görevi olan bir organdır. Pankreasın birinci görevi hormon salgılamaktır. Bu hormonlardan en çok bilineni, kan şekerini düzenleyen insülindir. Bu hormonu salgılayan pankreas hücrelerinden kaynaklanan tümörler, pankreasın nöroendokrin tümörleri olarak adlandırılır. İkinci görevi ise yiyeceklerin sindirimini sağlayan bazı sıvıları salgılamaktır. Bu sıvıları bağırsağa taşıyan pankreas kanal hücrelerinden kaynaklanan kanserler, pankreasın duktal adenokarsinomu olarak adlandırılır.
Cerrahi olarak çıkartılması en etkin tedavi yöntemidir. Ancak hastaların yüzde 15-20’si cerrahi tedavi için uygundur.
Pankreas kanseri pankreasın endokrin ve ekzokrin dokusundaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucunda meydana gelir. Bu kontrolsüz hücre çoğalmasına neden olan bazı risk faktörleri bulunmaktadır:
Sigaranın fazla miktarda ve uzun yıllar tüketilmesi pankreas riskini artırır. Ancak, sigarayı bırakmanın riski azalttığını gösteren çalışmalar bulunmaktadır.
Yağ dokusundan salgılanan bazı maddeler tümör büyümesini tetikler. Bu da birçok kansere neden olur. Aşırı kilolu ve obez bireylerde, normal kilolu hastalara göre daha genç yaşta pankreas kanseri gelişir ve pankreas kanseri teşhisi konduktan sonra daha kısa hayatta kalma sürelerine sahiptirler.
Aşırı alkol tüketiminin pankreas kanseri riskini artırabileceği düşünülmektedir, ancak bu konudaki veriler sınırlıdır.
Pankreas kanseri olan bireylerin yaklaşık yüzde 5 ila 10'unda ailede hastalık öyküsü vardır.
Pankreas kanseri için iki geniş kalıtsal risk kategorisi vardır:
Unutulmamalıdır ki, bu faktörler pankreas kanserinin nedenleri arasında sadece birkaç tanesidir ve bu faktörlerin bir kombinasyonu hastalığın ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Ayrıca, bu faktörlerin bazılarına sahip olmak, pankreas kanseri gelişeceği anlamına gelmez; bunlar sadece risk faktörleridir. Pankreas kanseriyle ilgili belirli risk faktörleri veya semptomlar hakkında endişeleriniz varsa, alanında uzman bir doktora başvurmak önemlidir.
Yazar:
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İlknur Erenler Bayraktar
Şunlara da göz atın;