Çaydanlık Çeşitleri: En Sağlıklı Çaydanlık Hangisi?

Çaydanlık, genellikle çay demlemek için kullanılan iki parçalı kaplara verilen bir isimdir. Alt kısmı daha büyük olan ve su kaynatma amacıyla kullanılan çaydanlığın farklı çeşitleri mevcuttur. Üst kısımda demlenen çay, alt kısımdaki kaynar suyla birlikte bardaklara doldurulur. Türk mutfağında en çok çelik çaydanlık kullanılsa da, günümüzde cam, bakır, porselen gibi çeşitlerin kullanımı da yaygınlaşmıştır. Özellikle beş çayı gibi seremonilerde seramik ve porselen çaydanlıklar ağırlıklı olarak kullanılır. 

Çaydanlık Çeşitleri Nelerdir?

1. Cam çaydanlık

Cam, tatsız bir madde olduğu için cam çaydanlıkta demlenen çayın aroması korunur. Kimyasal reaksiyon oluşmadığı için, çayın saf lezzetini almak mümkündür. Fakat cam çaydanlıklar kırılgan bir yapıda olduğu için, doğrudan ateş üzerinde kullanılması önerilmez. Bu sebeple çok yaygın bir kullanıma sahip değildir. 

1. Çelik çaydanlık

En çok tercih edilen çaydanlık türlerinden biridir. Yapısında paslanmaz çelik kullanılır. Bu yüzden uzun ömürlüdür. Hızlı ısı iletimi sayesinde hem su, hem de çay hızlıca demlenir. Paslanmaz çelik dayanıklı olsa da, kalitesiz çelikten üretilen çaydanlıklar kısa sürede paslanır ve ağızda metalik bir tat bırakır. 

1. Bakır çaydanlık

Bakır, ısıyı mükemmel bir şekilde ilettiği için çayın hızla kaynamasını sağlar. Ancak bakırın içi kalayla kaplanmış olmalıdır. Aynı şekilde kalaylama işlemi düzenli aralıklarla yaptırılmalıdır. Aksi takdirde, bakır oksitlenir ve sağlık için zararlı bir hale dönüşebilir.

1. Porselen çaydanlık

Porselen, tatsız ve kokusuz bir malzeme olduğu için çayın saf lezzetini almanızı sağlar. Çiçekli ve dekoratif türleri olduğu için özel çay seremonilerinde sıklıkla kullanılır. Ancak kırılgan bir yapıda olduğu için dikkatli kullanılmalıdır. 

1. Granit çaydanlık

Isıyı uzun süre muhafaza edebilir. Ancak bazı granitlerin kaplamasında zararlı maddeler olabileceği için mutlaka kaliteli bir çaydanlık seçilmelidir. 

1. Emaye çaydanlık

Genellikle çelik veya demir döküm çaydanlığın emaye ile kaplanmasıyla üretilir. Emaye kaplama, metalin çayla doğrudan temasını önler. Ancak zamanla çizilebilir. 

1. Alüminyum çaydanlık

Hafif ve ekonomik olduğu için, sık sık tercih edilir. Fakat uzun süreli kullanım halinde alüminyum çaya geçmeye başlar ve sağlık açısından bazı riskler taşır. 

1. Döküm çaydanlık

Demir döküm çaydanlıklar, diğer modellere göre daha ağırdır ve kalın bir yapıya sahiptir. Bu özelliği sayesinde ısıyı uzun süre muhafaza edebilirler. Kaliteli bir model seçildiğinde, uzun süre kullanım ömrüne sahiptir. Demir dökümün içi genelde emaye ile kaplanır. Bu sayede demirin çayla doğrudan temas etmesi engellenir.

En Sağlıklı Çaydanlık Türü Hangisi?

En sağlıklı çaydanlık seçimi, kullanıcının bütçesine, ihtiyaçlarına ve çaydanlığın yapı malzemesine bağlıdır. Metalik çaydanlıklarda iç yüzey kaplamasının kaliteli olması gerekir. 

Çelik çaydanlık, döküm çaydanlık ve emaye çaydanlıklar, doğru kalitede seçilirse, en sağlıklı ve dayanıklı çaydanlık türleri olarak bilinir. Ancak hem çelik, hem de demir çaydanlığın bakımı düzenli aralıklarla yapılmalıdır. 

1. Sağlıklı çaydanlık için en çok kullanılan malzemeler paslanmaz çelik ve demir dökümdür. Emaye kaplamalı olanlar da tercih edilebilir.
2. Sağlıklı çaydanlığın iç kaplamasına da dikkat etmek gerekir. Ancak kaplamanın zamanla aşınmaması da önemli bir husustur.
3. Çayın sıcaklığını koruması için ısı iletiminin iyi olması gerekir. Paslanmaz çelik, döküm ve bakır çaydanlıkla ısı iletimi konusunda oldukça başarılıyken, cam ve porselenin ısı iletimi daha yavaştır.
4. Sağlıklı bir çaydanlık için, çaydanlık parçaları her kullanımdan sonra temizlenmelidir. Kireçlenme ihtimaline karşı önlem alınmalıdır. Kimyasal temizleyiciler yerine sirke ve karbonat gibi doğal malzemelerle temizleme işlemi yapılabilir. 
5. Sağlıklı bir çaydanlık almak için, ürünün kalite ve dayanıklılığını gösteren sertifikalar kontrol edilmelidir.

Şunlara da göz atın;

1. Çaydanlık kireci nasıl temizlenir?
2. Yanmış çaydanlık nasıl temizlenir?
3. Bakır çaydanlık nasıl temizlenir?
4. Filtre kahve makinesi alırken nelere dikkat etmeliyiz?
5. Kapsül kahve makinesi alırken nelere dikkat etmeliyiz?