Balık, mutfaklarımızda hem lezzeti hem de besin değeriyle öne çıkan önemli bir protein kaynağıdır. Ancak taze balık tüketmek, hem yemeğin tadını artırır hem de sağlık açısından büyük önem taşır. Balığın taze olup olmadığını anlamak bazen gözle fark edilmeyebilir, bu nedenle doğru yöntemleri bilmek gerekir. Gözler, solungaçlar, derisi, dokusu ve kokusu gibi çeşitli göstergeler, balığın tazeliğini anlamanın en güvenilir yollarıdır.
Taze balığın en belirgin işareti parlak ve canlı gözleridir. Taze balığın gözleri çıkık, berrak ve nemli görünür; bulanık, çökük ya da mat gözler balığın tazeliğini kaybettiğinin göstergesidir. Gözlerdeki bu değişiklik, balığın uzun süre beklemiş veya doğru şekilde saklanmamış olduğunun en hızlı anlaşılabilecek işaretlerinden biridir.
Balığın solungaçları, tazeliği anlamada oldukça güvenilir bir göstergedir. Taze balığın solungaçları parlak kırmızı veya pembe renkte olur ve nemlidir. Eğer solungaçlar kahverengimsi, gri veya kurumuşsa, balık tazeliğini kaybetmiş demektir. Ayrıca kötü koku da solungaçlarda hemen fark edilebilir.
Taze balığın derisi parlak ve canlı renkte olur, pul tabakası sıkı bir şekilde yapışmıştır ve kolayca kopmaz. Solmuş veya mat renkli, pulları dökülen balıklar tazeliğini kaybetmiş olabilir. Dokunulduğunda derisi elastik olmalı, parmağınızla bastığınızda çukur kısa sürede geri dönmelidir.
Taze balık hafif deniz kokusuna sahip olmalıdır; güçlü, keskin veya bozulmuş bir koku, balığın tazeliğini kaybettiğini gösterir. Balık kokusu ne kadar doğal ve hafifse o kadar tazedir. Özellikle karides, mezgit gibi deniz ürünlerinde de bu koku hassas bir göstergedir.
Balığın eti sıkı ve esnek olmalıdır. Parmakla bastığınızda çukur kısa sürede kapanıyorsa, balık tazedir. Yumuşak, gevşek veya eriyen bir doku balığın bayat olduğunun işaretidir. Etin rengi de önemlidir; beyaz etli balıklarda sararma veya kahverengileşme tazeliğin kaybolduğunu gösterir.
Balığın karnı ve iç organları da tazeliğin göstergesidir. Balığın karnı sert ve sağlam olmalı, iç organlar parlak renkte ve akıntısız olmalıdır. Karın bölgesi şişkin, iç organlar soluk veya kötü kokulu ise balık bayatlamıştır.
Marketlerde satılan paketli balıklarda tazelik kontrolü biraz farklıdır. Ambalajın hava almadığından, paket içinde su veya buz birikintisi olmadığından emin olun. Dondurulmuş balıklar çözülürken su kaybı ve renk değişimi göstermemelidir. Eğer balık eridiğinde kötü kokuyorsa, tazeliğini kaybetmiş olabilir.
Şunlara da göz atın: