Piyaz, Türk mutfağının en bilinen ve sevilen salatalarından biridir. Temel olarak haşlanmış baklagiller (özellikle kuru fasulye) ve çeşitli sebzelerle hazırlanan bir salata olan piyaz, Türkiye’nin farklı bölgelerinde farklı şekillerde hazırlanır. Ancak, piyazın asıl kökeni ve yöresel bağlamı genellikle Antalya ve çevresine dayandırılır. 

Antalya Piyazı: Geleneksel ve Meşhur

Antalya piyazı, Türkiye’de piyaz denildiğinde akla gelen ilk çeşitlerden biridir. Bu yörede piyaz sadece bir salata değil, soğuk meze ve garnitür olarak sunulan özgün bir lezzet olarak kabul edilir. Antalya piyazının karakteristik özellikleri şunlardır:

1. Malzemeler: Haşlanmış kuru fasulye, haşlanmış yumurta, domates, taze soğan, maydanoz, limon suyu, zeytinyağı ve bazen tahin veya nar ekşisi.
2. Özellik: Fasulyeler tamamen haşlanır ve soğutulduktan sonra diğer malzemelerle karıştırılır. Tatlı ve ekşi dengesi limon suyu ve zeytinyağı ile sağlanır.
3. Sunum: Antalya’da piyaz, genellikle et ve kebap yemeklerinin yanında garnitür olarak sunulur. Yöresel restoranlar ve sokak lezzetleri arasında da piyaz sıkça yer alır.

Diğer Yöresel Çeşitler

Türkiye’nin farklı bölgelerinde piyazın yapılış şekli ve içerdiği malzemeler değişiklik gösterebilir:

1. İstanbul ve Marmara Bölgesi: Genellikle haşlanmış kuru fasulye, soğan, maydanoz ve limon ile hazırlanır. Burada ek olarak zeytinyağı ve sirke de eklenebilir.
2. Ege Bölgesi: Ege mutfağında piyaz, genellikle zeytinyağlı ve hafif ekşi bir tatla hazırlanır. Ayrıca, yeşillik ve bazen kırmızı biber eklenerek sunulur.
3. Güneydoğu ve İç Anadolu: Bu bölgelerde piyaz, bazı yerlerde daha yoğun baharatlarla hazırlanabilir ve bazen haşlanmış yumurta veya peynirle zenginleştirilir.

Piyazın Bilinen Tarihçesi

Piyazın tarihi tam olarak belgelenmiş olmasa da, Türk mutfağına Osmanlı döneminden itibaren girdiği düşünülmektedir. Osmanlı saray mutfağında baklagillerle hazırlanan soğuk salatalar yaygındı ve zamanla halk mutfağına yayılmıştır. Antalya piyazı ise özellikle Antalya ve çevresinde şehir kültürü ile bütünleşmiş, modern zamanlarda da restoran ve lokantalarda klasik bir lezzet olarak kalmıştır. Özetle, piyazın en meşhur ve bilinen yöresi Antalya’dır, ancak Türkiye’nin farklı bölgelerinde farklı tariflerle karşımıza çıkar. Antalya piyazı, yöresel malzemeleri, lezzet dengesi ve sunum şekliyle diğer bölgelerden ayrılır ve Türk mutfağının vazgeçilmez salatalarından biri olarak kabul edilir.

Şunlara da göz atın;

1. Piyaz Hangi Yöreye Aittir?
2. Soğan Piyazı Nasıl Yapılır?
3. Çıtır Piyaz Nasıl Yapılır?
4. Fasulye Piyazı Sosu Nasıl Yapılır?