Chili Con Carne ve chili kavramı, mutfak kültüründe hem lezzeti hem de kökeniyle merak uyandıran konulardan biridir. Kimi zaman acısıyla öne çıkan bu yemek, kimi zaman da yanına hangi lezzetlerin yakıştığıyla gündeme gelir. Chili kelimesi yalnızca bir yemek değil; baharat, sos ve mutfak kültürünün birleşimini de ifade eder. İşte chili ve chili con carne acısı, baharatı, sosu ve tarihi...
Chili Con Carne, oldukça zengin ve baharatlı bir yemek olduğu için yanına hafif, dengeleyici yiyecekler tercih edilir. En klasik eşlikçisi pirinç pilavıdır; yemeğin soslu ve acılı yapısı pirinçle dengelenir. Ayrıca yanında mısır ekmeği (cornbread), tortilla cipsi veya lavaş da sıkça sunulur. Taze yeşilliklerle hazırlanmış bir avokadolu salata, üzerine ekşi krema ya da yoğurt eklemek de acıyı hafifletir. Peynir rendesi, jalapeno turşusu ve guacamole de sofrada tamamlayıcı lezzetler arasında yer alır.
Chili Con Carne’nin acılığı tamamen kullanılan biber ve baharat miktarına bağlıdır. Geleneksel tarifte acı kırmızı biber, jalapeno veya cayenne biberi kullanıldığı için genellikle acı bir yemektir. Ancak tarif, kişisel damak zevkine göre uyarlanabilir; acı biber miktarı azaltılarak daha hafif, artırılarak daha keskin bir lezzet elde edilir. Yani Chili Con Carne’nin acısı zorunlu değil, tercihe bağlıdır.
Chili, köken olarak Meksika mutfağına dayandırılsa da günümüzde daha çok Teksas mutfağının simgesi olarak bilinir. “Tex-Mex” mutfağı adı verilen, Meksika ve Amerikan kültürlerinin birleştiği mutfakta öne çıkan yemeklerden biridir. 19. yüzyılda Teksas’ta yaygınlaşan Chili Con Carne, zamanla Amerika’nın dört bir yanına, ardından da dünya mutfaklarına yayılmıştır. Bugün farklı ülkelerde pek çok varyasyonu bulunur.
“Chili” kelimesi çoğu zaman acı kırmızı biberi ifade ettiği için, genel olarak acı çağrışımı yapar. Chili içeren yemekler genellikle acı olur; ancak acılık, kullanılan biberin türüne ve miktarına bağlıdır. Tatlı kırmızı biber ya da hafif acılı biberlerle yapılan chili yemekleri daha yumuşak bir tada sahip olabilir.
Chili baharatı, aslında tek bir baharat değil, farklı baharatların karışımıdır. Genellikle toz kırmızı biber, kimyon, sarımsak tozu, kekik ve bazen kakao tozu içeren bir karışım olarak hazırlanır. Yemeğe hem acılık hem de derin aroma katar. Marketlerde hazır satıldığı gibi evde de kolayca hazırlanabilir. Kullanıldığı yemekler arasında en bilineni elbette Chili Con Carne’dir.
“Chili sosu”, acı kırmızı biberden yapılan, kıvamlı ve aromatik bir sostur. İçinde genellikle domates püresi, sarımsak, sirke, şeker ve baharatlar bulunur. Hem acı hem de tatlı versiyonları vardır. Fast food ürünlerinden Meksika yemeklerine kadar pek çok yemekte kullanılır. Özellikle taco, burrito ve kızartmalarla birlikte servis edilmesi yaygındır. Chili sosu, acı severler için yemeklere lezzet katan vazgeçilmez bir eşlikçidir. Chili Con Carne, kökeni Meksika-Teksas mutfağına dayanan, acısı damak zevkine göre ayarlanabilen, yanına pirinçten ekşi kremaya kadar pek çok lezzetin yakıştığı özel bir yemektir. Chili kelimesi, hem acı biberi hem de bu biberle yapılan yemek ve sosları ifade eder; chili baharatı ise farklı baharatların karışımıdır.
Şunlara da göz atın;