Yoğurt, buğday unu veya kırık buğday (dövme), soğan, domates, biber ve çeşitli otlar-baharatlarla hazırlanan tarhana, yöreden yöreye göre farklılık gösterir. Ancak tarhananın en temel malzemeleri un ve domatestir. Tarhana yapımında kullanılan un miktarı, kaç kilo tarhana yapacağınız hakkında bilgi verebilir. Ancak bu ölçünün belirli faktörlere göre değişebileceğini unutmayın.
Tarhana nasıl kurutulur, kızılcık tarhanası nasıl yapılır ve tarhana hazırlarken yapılan hatalara göz atmayı unutmayın.
Un (5 kilo): Tarhananın ana gövdesini oluşturur.
Yoğurt: En az 3–4 kilo yoğurt kullanılır. Tarhanaya ekşiliğini ve fermente özelliğini verir.
Sebzeler: Domates, biber, soğan, bazen nane, dereotu, sarımsak eklenir. Ortalama 2–3 kilo sebze girer.
Baharatlar: Kırmızı biber, isot, nane gibi tat vericiler.
Yani 5 kilo un ile hamur yapıldığında içine yaklaşık 7–8 kilo yoğurt ve sebze girebilir. İlk yoğurma aşamasında hamurun toplam ağırlığı 12–13 kiloya kadar çıkar.
Yoğrulan hamur 3–5 gün arası bekletilir. Bu süreçte hem yoğurt hem sebzeler biraz suyunu salar, hamur kıvamı değişir. Bu aşamada henüz ağırlıkta büyük kayıp olmaz; sadece biraz su saldığı için yoğurma sırasında fazla suyu alınabilir.
Tarhananın en kritik kısmı burasıdır. Hamur yoğrulduktan sonra ince parçalar halinde serilir ve güneşte veya gölgede tamamen kurutulur. Su kaybı nedeniyle tarhana, baştaki hamur ağırlığının yaklaşık %55–60’ına düşer. Yani 12 kilo hamurdan yaklaşık 6,5–7 kilo kuru tarhana kalır.
5 kilo un, yoğurt, sebzeler ile toplamda 12–13 kilo hamur hazırlanır. Kurutma sonrası bu miktar 6,5–7 kilo kuru tarhanaya iner.
Yani 5 kilo un kullanıldığında yaklaşık 7 kilo tarhana çıkar.