CNN'de yer alan makalede "Sıcak bir yaz gününde, içinizi ferahlatacak doğal bir içecek arıyorsanız, ayran tam size göre. Sadece yoğurt, su ve tuzla hazırlanan bu sade ama güçlü karışım, Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan kadim bir göçün izlerini taşıyor" ifadeleri yer alıyor.
CNN, "Avrupa ile Asya'nın buluştuğu bu bölgede yüzyıllardır tüketilen bu içecek, bugün Türkiye'nin dört bir yanında ve birçok başka ülkede çeşitli formlarda satılıyor. Ve ferahlatıcı özellikleri, bilim tarafından da onaylanmış durumda" ifadelerine yer vermiş.
Makalede görüşleri yer alan Prof. Dr. Barbaros Özer, "Ayran tüketimi, yaz aylarında terleme yoluyla kaybedilen mineral dengesinin geri kazanılmasında önemli bir yöntemdir. Doğal mineral içeriği ve ilave tuz sayesinde bu denge sağlanır. Ayran, gastrointestinal sağlığın ve bağırsak mikrobiyotasının dengelenmesinde önemli bir rol oynar" diyor.
CNN'in makalesinde ayranın tarihçesi için de şu bilgiler yer alıyor:
Türk halklarının en az bin yıldır ayran ürettiğine inanılmaktadır — bu da ayranın Coca-Cola’dan yaklaşık 900 yıl daha eski olduğu anlamına gelir. 19. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başlarında yaşamış Türk dilbilimci Besim Atalay sayesinde, ayranın kökleri 11. yüzyıla kadar izlenmiş ve bu dönemde yazılmış ilk bilinen Türk dilleri sözlüğü olan Mahmud al-Kaşgarî’nin Dīwān Lughāt al-Turk adlı eserinde bahsedilmiştir.
Ayranın bir zorunluluk ürünü olduğunu söylemek güvenlidir.
Peynir, yoğurt ve ayran gibi fermente edilmiş yiyecek ve içecekler uzun yolculuklar için mükemmeldir. Türk boyları, kullanım ömrünü uzatmak için fermente süt ürünleri hazırlayarak, evleri olarak adlandırdıkları geniş, ağaçsız bozkırların sert iklim koşullarının üstesinden gelmeye yardımcı olmuşlardır.
Türkler Orta Asya'dan Anadolu'ya (günümüz Türkiye'sinin büyük kısmını oluşturan topraklara) göç ederken ayran da onlarla birlikte taşındı. Editör ve gastronomi araştırmacısı Merin Sever, CNN'e tarihi seyahatnamelerden Anadolu'daki insanların ayran hazırladığını bildiğimizi söyledi. Günlük öğünlerinde ayrıca "yoğurda doğranmış ekmek veya ayrana ek olarak eklenen ekmek" de vardı.
Türklerin göçleri sırasında bu içeceğin izlerini bırakarak diğer kültürleri etkilediği düşünülmektedir".
En çok ticarileştirilen ürün
CNN, ayranın aynı zamanda Türkiye'de en çok ticarileştirilen içeceklerden biri olduğunu belirtiyor ve "Büyük süpermarketlerdeki raflardan sokak yemeği satıcılarının fıçılarına kadar, susuzluğu giderir ve ülke çapında yemeklere eşlik eder. McDonald's ve Burger King gibi küresel fast-food markaları bile Türkiye'deki yemeklerinde ayranı bir seçenek olarak sunuyor Bir kebapçıda veya büfede, döner sandviç gibi Türk fast food'larının sunulduğu küçük yiyecek satıcıları, ayran sipariş ettiğinizde “Açık ayran mı, yoksa kapalı ayran mı istiyorsunuz?” diye sorulabilir" diyor.
Peki, bu kadar yaygın bir tüketimi olmasına rağmen ayran neden dünya çapında popüler değil?
Özyeğin Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Doç. Dr. Özge Samancı bunun başlıca nedeninin alışılagelmemişlik olduğunu söylüyor. Samancı'ya göre Türk mutfağına bağlı ürünler marketlerde bulunmuyor ve ayrıca klasik ayranın (nane gibi eklemeler olmadan) tadı, yabancılara garip geliyor.